Chińska platforma sprzedażowa TEMU znalazła się na celowniku Unii Europejskiej. Organizacje konsumenckie chcą, by ograniczyć działalność chińskiej platformy zakupowej w Europie.
W czwartek, 16 maja, 17 unijnych organizacji konsumenckich złożyło do Komisji Europejskiej oficjalną skargę przeciwko chińskiej platformie sprzedażowej TEMU. Skargę w imieniu wszystkich tych organizacji złożyło Biuro Europejskich Związków Konsumenckich (BEUC)1Poskromienie Temu. Wśród skarżących się są między innymi: polska Federacja Konsumentów2TEMU lekceważy prawo UE, które ma zapewnić konsumentom bezpieczeństwo, belgijski Testachats3Testachats i 17 innych organizacji konsumenckich składają skargę na Temu oraz francuski UFC-Que Cosir4Skarga z tytułu niezgodności z DSA.
Europejskie organizacje konsumenckie zarzucają TEMU handel podróbkami markowych produktów bez atestacji, manipulowanie konsumentami, w tym proponowanie droższych towarów.
TEMU na celowniku organizacji konsumenckich
Organizacje oficjalnie wezwały Komisję Europejską do wszczęcia śledztwa przeciwko TEMU. Ich zdaniem chińska platforma zakupowa TEMU narusza unijną ustawę o usługach cyfrowych (DSA), której głównym założeniem jest to, że produkty sprzedawane w tradycyjnych sklepach oraz przez Internet, muszą być bezpieczne i zgodne z prawem europejskim.
Temu promuje patologiczne zachowania, które dotąd były domeną pewnej nieznaczącej grupy mniejszych sklepów internetowych, próbujących zdobyć rynek poprzez zastosowanie agresywnych praktyk marketingowych. Temu wprowadziło te zachowania do mainstreamu, dysponując ogromnym zapleczem technicznym i finansowym. Taka wulgaryzacja sprzedaży online nie tylko szkodzi konsumentom, często nieświadomym stosowaniu na nich wymuszających działań, ale również innym rzetelnym sklepom.
Michał Herde, Federacja Konsumentów
Jeden z głównych zarzutów dotyczy tego, że TEMU może oferować artykuły nielegalne w Unii Europejskiej lub produkty, które potencjalnie mogą być niebezpieczne dla konsumentów. Wskazano, że często sprzedawane są na TEMU kosmetyki bez informacji o ich składzie.
Czy produkty z TEMU są bezpieczne?
TEMU jest coraz popularniejsze w Unii Europejskiej. Wiosną 2024 roku we Włoszech TEMU stało się trzecią platformą handlu elektronicznego po Amazone i eBay. Chińska platforma w słonecznej Italii ma już ponad 11 milionów użytkowników. To olbrzymie zainteresowanie spowodowało, że włoska organizacja konsumencka Altroconsumo przeprowadziła w październiku 2023 roku test konsumencki.
Jej przedstawiciele kupili 13 różnych kosmetyków. 9 z nich nie miało informacji o składzie w ogóle lub były one podane bardzo zdawkowo. Łącznie Włosi przetestowali jeszcze 15 innych produktów, większość ich zdaniem mogła stanowić zagrożenie dla konsumentów5Temu: niska jakość i zagrożone bezpieczeństwo. Analiza 28 produktów zakupionych w e-commerce.
W lutym 2024 roku Toy Industries of Europe695% zabawek kupowanych na nowej platformie internetowej łamie unijne przepisy bezpieczeństwa przetestowało 19 zabawek kupionych na platformie internetowej TEMU. Żadna z nich nie była zgodna z przepisami Unii Europejskiej, a 18 stanowiło zagrożenie dla bezpieczeństwa dzieci.
Zagrożenia obejmowały: skaleczenie, zablokowanie, zadławienie, uduszenie, przekłucie i zagrożenie chemiczne. Na przykład grzechotka z tęczową wstążką dla niemowląt stwarza kilka zagrożeń dla bezpieczeństwa niemowlaka, w tym ma ostre krawędzie metalowych dzwoneczków, którymi maluch bez trudu może się skaleczyć. Grzechotka ma też bardzo małe części, które mogą spowodować zadławienie oraz sztywne wypukłości, które mogą prowadzić nawet do uduszenia.
UE ma najsurowsze na świecie przepisy dotyczące bezpieczeństwa zabawek, ale platformy internetowe nadal zezwalają na sprzedaż zabawek od sprzedawców spoza UE, które zagrażają dzieciom.
Catherine Van Reeth, dyrektor generalna Toy Industries of Europe
Jedna z przebadanych zabawek miała też zawartość szkodliwego pierwiastka boru w stężeniu 11-krotnie przekraczającym dopuszczalne.
Natomiast w Wielkiej Brytanii przeprowadzone przez serwis Which? testy ujawniły 28 produktów z ograniczeniami wiekowymi, które bez jakichkolwiek ograniczeń sprzedawane były na TEMU7Czym jest Temu i czy można bezpiecznie kupować?.
Przedstawiciele serwisu znaleźli też na chińskiej platformie TEMU oferty sprzedaży nielegalnej broni.
Czarne praktyki marketingowe
Chińska platforma weszła na europejski rynek na początku 2023 roku. Doskonale wykorzystując szalejącą na starym kontynencie inflację. Chińczycy nie mieli problemów, by z rozmachem inwestować w reklamę serwisu tak w Europie, jak i Stanach Zjednoczonych.
Platforma sprzedażowa TEMU inwestuje od początku przede wszystkim w reklamę odsłonową Google oraz w kanałach społecznościowych. W 2023 roku w USA firma wydała około pół miliarda dolarów na reklamę, co może obrazować wielkość obrotów sprzedażowych firmy.
Skarżący wytknęli w donosie do Komisji Europejskiej, że TEMU nie ujawnia kupującym najważniejszych informacji o sprzedawcach. Przez takie działanie konsumenci nie mogą ocenić czy kupowany produkt jest bezpieczny – przynajmniej w rozumieniu unijnych przepisów.
TEMU często pozostawia konsumentów w niepewności co do tego, od kogo kupują produkty. Ten brak identyfikowalności uniemożliwia im podjęcie świadomej decyzji lub sprawdzenie, czy produkt posiada unijne atesty bezpieczeństwa
– napisała w oświadczeniu Monique Goyens, dyrektorka unijnej organizacji konsumentów BEUC, zrzeszającej organizacje krajowe.
Dodatkowo europejskie organizacje konsumenckie zarzucają platformie TEMU, że stosuje tzw. ciemne wzorce (ang. dark patterns). Mowa o specjalnym projektowaniu strony internetowej i aplikacji zakupowej w taki sposób, by skłaniała klientów do zakupu. Wśród tych „czarnych” praktyk ma być m.in. zamieszczanie na platformie pod produktami rzekomo pozytywnych opinii.
Platforma TEMU oskarżana jest również o proponowanie klientom droższych towarów lub specjalne zawyżanie cen tylko po to, by chwilę później cenę obniżyć, oferując „okazyjny rabat”. Przykładowo konsumenci po kliknięciu w konkretny produkt otrzymują jego droższe wersje lub muszą przejść przez istny tor przeszkód, aby zamknąć swoje konto.
Przedstawiciele organizacji konsumenckich podkreślają, że TEMU działając na terenie Unii Europejskiej, musi dostosować się do obowiązujących w niej przepisów. Dla TEMU Europa jest na pewno istotnym rynkiem zbytu, bo platforma zarejestrowanych ponad 75 milionów użytkowników z Unii Europejskiej.
Czy TEMU zniknie z Unii Europejskiej?
Oczekiwaniem jest przede wszystkim przeprowadzenie śledztwa dotyczącego tego, czy platforma TEMU sprzedaje produkty zgodnie z prawem Unii Europejskiej. Jeżeli Komisja Europejska stwierdzi naruszenia, przedstawiciele konsumentów chcą, by TEMU:
- otrzymało nakaz zaprzestania naruszeń i natychmiastowego zastosowania się do aktu o
usługach cyfrowych w odniesieniu do wszystkich europejskich konsumentów; - zapłaciło grzywnę.
Jeżeli pierwsze dwa środki nie pomogą, organizacje konsumenckie oczekują, że Komisja Europejska podejmie kolejne kroki, a w szczególności:
- nałożyła karę pieniężną proporcjonalną do obrotów w Unii Europejskiej;
- przyjęła środki tymczasowe, by uniknąć ryzyka wyrządzenia poważnych szkód wszystkim
konsumentom europejskim.
Komisja Europejska w pierwszej kolejności powinna też:
- uznać, że TEMU jest „bardzo dużą platformą internetową”;
- wspierać koordynatorów ds. usług cyfrowych których dotyczą praktyki TEMU;
- uważnie monitorować, czy TEMU wywiązuje się ze zobowiązań wynikających z uznania serwisu sprzedażowego za „bardzo dużą platformę internetową (VLOP)”.
Jeżeli Komisja Europejska po przeprowadzeniu śledztwa orzeknie, że TEMU łamie unijne przepisy, a sama platforma nie będzie chciała się dostosować do zasad obowiązujących w Europie, TEMU może dostać zakaz handlu na terenie Unii Europejskiej. Do tego jednak daleka droga.
Organizacje, które zaskarżyły
- Testachats/Testaankoop (Belgia)
- BNAAC (Bułgaria)
- dTest (Czechy)
- Forbrugerrådet Tænk (Dania)
- Kuluttajaliitto ry (Finlandia)
- L’UFC-Que Choisir (Francja)
- EKPIZO (Grecja)
- KEPKA (Grecja)
- CECU (Hiszpania)
- OCU (Hiszpania)
- Consumentenbond (Holandia)
- ULC (Luksemburg)
- Federacja Konsumentow (Polska)
- DECO (Portugalia)
- Spoločnosť ochrany spotrebiteľov (S.O.S.) Poprad (Słowacja)
- Sveriges Konsumenter (Szwecja)
- Altroconsumo (Włochy)
Przypisy
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
