czwartek, 28 marca 2024

Co to jest parabank

Termin „parabank” jest pojęciem stosunkowo nowym i nieposiadającym legalnej definicji. Jako określenie sektora pozabankowych usług finansowych pojawiło się dopiero w 2007 roku. Ponadto w potocznej komunikacji to słowo jest stosowane jako synonim takich terminów jak „shadow banking”, „sektor pozabankowy”, „bankowość równoległa” – chociaż każdy z nich ma nieco inne znaczenie.

Co to znaczy parabank

W rzeczywistości Polacy korzystali z usług parabanków na długo przed upowszechnieniem się tego terminu. Za przykład mogą posłużyć osoby zaciągające pożyczki w kasach zapomogowo-pożyczkowych (np. w zakładzie pracy) albo korzystające z usług lombardów. W definicji parabanku zmieszczą się wszystkie, niebędące bankami podmioty, które świadczą usługi finansowe.

Określenie parabank ma w naszym kraju zdecydowanie negatywny wydźwięk, wynikający z historii rozwoju tego segmentu rynku, obfitującej licznymi medialnymi aferami. Źródłem tych afer była przede wszystkim niechęć do prawnego uregulowania i objęcia nadzorem państwa przedsiębiorców, którzy zajmowali się pozabankową sprzedażą produktów finansowych.

Państwo przez lata zdawało się ignorować potrzeby konsumentów korzystających z usług parabanków. Zaufania do tego typu podmiotów nie wzbudza też przedrostek „para”, który wskazuje odbiorcy, że w przypadku tego określenia mamy do czynienia z „niby”, „prawie” lub „nie do końca” bankami.

Sytuacja zmieniła się dopiero wraz z wprowadzeniem do aktów prawnych w 2015 roku terminu „instytucji finansowych” i objęcia znacznej części rynku nadzorem ze strony Komisji Nadzoru Finansowego. Wprowadzono też szereg regulacji, zwanych potocznie ustawami antylichwiarskimi, których zadaniem była ochrona praw konsumentów.

W rzeczywistości parabanki wykonują na rynku istotną funkcję stabilizującą. Przede wszystkim w odniesieniu do osób, które z różnych powodów nie mogą (lub nie chcą) korzystać z usług klasycznej bankowości. Potrzeba dostępu do pozabankowych produktów finansowych wcale nie znika wraz z uniemożliwieniem funkcjonowania parabanków.

W takim wypadku konsumenci przechodzą do szarej strefy, co uniemożliwia państwu jakikolwiek wpływ na przebieg transakcji.

Czy parabanki to tylko firmy pożyczkowe

Termin „parabank” kojarzy się obecnie przede wszystkim z firmami pożyczkowymi, oferującymi swoje usługi dla osób ze złą historią kredytową lub osób, które z innych powodów nie mogą spełnić wymagań formalnych, związanych z udzieleniem kredytu konsumenckiego w banku.

Jednak do grupy parabanków możemy zaliczyć zdecydowanie więcej podmiotów m.in. spółki sekurytyzacyjne, celowe spółki inwestycyjne oraz pozostałe spółki celowe, fundusze rynku pieniężnego, fundusze inwestycyjne itd.

Co ciekawe – bardzo często za ich powstawanie odpowiada kapitał rynku bankowego. Banki usiłują w ten sposób czerpać zyski również z tego segmentu rynku (wykorzystując m.in. brak konieczności wpisywania pasywów do bilansu). Z tego typu usług korzystają przede wszystkim zamożni klienci indywidualni i międzynarodowe korporacje.

Rada Stabilności Finansowej oceniła w 2010 roku wartość światowego rynku bankowości równoległej (tj. podmiotów mieszczących się w definicji parabanków) na 46 bln euro, co stanowiło wówczas 1/4 całego systemu finansowego i 1/2 wszystkich aktywów bankowych. Źródłem dynamicznego rozwoju bankowości równoległej są coraz ściślejsze regulacje rynku bankowego. Osoby zainteresowane bardziej ryzykownymi operacjami starają się znajdować inne podmioty, które mogą zrealizować ich potrzeby. Obecność alternatywy dla oferty banków może świadczyć o innowacyjności oraz demokratyzacji systemu finansowego.

Artykuł powstał we współpracy z redakcją portalu finansowego Abc Pożyczki.

REKLAMA

Czytaj więcej

Wiadomości