Potocznie mówi się o dwóch cholesterolach – „dobrym” i „złym”. Te popularne określenia odnoszą się do dwóch frakcji lipoprotein – HDL („dobry” cholesterol) oraz LDL („zły” cholesterol). Całkowity poziom cholesterolu mierzy się jako stosunek frakcji LDL do HDL. Norma cholesterolu zależy od różnych czynników (niższa niż standardowa obowiązuje np. cukrzyków). Ogólnie Polskie Towarzystwo Kardiologiczne zaleca jednak, by poziom cholesterolu nie przekraczał 190 mg/dl (tj. 5 mmol/l).
Przyczyną zbyt wysokiego poziomu cholesterolu często jest niewłaściwa dieta. Poziom „złego” cholesterolu podnoszą szczególnie nasycone kwasy tłuszczowe, obecne w produktach pochodzenia zwierzęcego. Gromadzenie się cholesterolu w tętnicach może doprowadzić do miażdżycy i zatkania naczynia krwionośnego. W wyniku tego może dojść do zawału lub niedokrwienia serca.
Zagrożeniem dla odpowiedniego poziomu cholesterolu jest też brak aktywności fizycznej. Walka z wysokim poziomem cholesterolu powinna więc rozpocząć się od zmiany stylu życia – w tym głównie nawyków żywieniowych.
Dieta niskocholesterolowa
Jedną z najważniejszych zasad diety niskocholesterolowej jest ograniczanie produktów odzwierzęcych. Jeśli jednak zdecydujemy się na mięso, wybierzmy to chude (kurczak, indyk, królik). W przypadku nabiału najlepiej sięgać po produkty o niskiej zawartości tłuszczu.
Z jadłospisu należy wyeliminować produkty wysokoprzetworzone i słodycze – są one źródłami szkodliwych tłuszczów trans. Osobom z wysokim poziomem cholesterolu rekomenduje się dietę śródziemnomorską, bogatą w zdrowy tłuszcz (oliwa z oliwek) oraz warzywa i owoce – zawierające duże ilości antyoksydantów będących naturalną ochroną dla serca. Częścią diety niskocholesterolowej powinny być również pełnoziarniste produkty zbożowe. Razowy makaron i chleb są źródłem błonnika, który skutecznie obniża poziom cholesterolu. Błonnik można też znaleźć w zielonych warzywach, roślinach strączkowych oraz orzechach.
Do jadłospisu osób z wysokim poziomem cholesterolu powinny trafić również ryby – zawierają sporą dawkę kwasów tłuszczowych omega-3, które skutecznie redukują poziom cholesterolu LDL. Dodatkowe informacje na temat produktów dozwolonych w diecie niskocholesterolowej znajdują się w artykule: Dieta niskocholesterolowa: jak obniżyć wysoki cholesterol.
Przykładowy dzień na diecie niskocholesterolowej – jadłospis
- Śniadanie: 2 kromki ciemnego pieczywa z łyżeczką miękkiej margaryny, chudą szynką z indyka, pół szklanki jogurtu naturalnego z niską zawartością tłuszczu i niesłodzona herbata / szklanka świeżego soku pomarańczowego.
- Drugie śniadanie: szklanka koktajlu z natki pietruszki i cytryn.
- Obiad: pierś z kurczaka smażona bez tłuszczu, brązowy ryż, sałata z zielonych warzyw, szklanka wody z cytryną.
- Podwieczorek: kromka razowego chleba z pomidorem.
- Kolacja: razowy makaron z tuńczykiem w sosie własnym.
Uzupełnieniem diety niskocholesterolowej powinna być umiarkowanie intensywna aktywność fizyczna na świeżym powietrzu (np. 40–50-minutowy codzienny spacer).
